Roken en gezondheid

Hoewel tabak altijd een genotmiddel is geweest, werd het ook gebruikt als medicijn.  
Het  werd aangewend door  verkoudheid ,  reuma ,  koorts ,  slangenbeten ,  zweren  en zelfs  syfilis  De  eerste alarmsignalen tegen tabak dateren uit 1602, in de publicatie  Work for Chimny-Sweepers or A Warning for Tabacconists  of Philaretes over de gevaren van het roken. 

In  een  document van Sint-Agatha-Berchem uit 1666 wordt beschreven dat de cafébaas Philippus Drogen stierf door het overmatige gebruik van tabak en brandewijn.   
Latere alarmseinen tegen tabaksdatums uit 1809, toen de scheikundige    
Vauquelin   waarschuwde dat tabak gif bevat.  Een andere reden waarom men tegen het roken kon zijn, was de associatie met criminaliteit.  
Halverwege   de 20e eeuw werden de eerste verzameling wetenschappelijke rapporten gepubliceerd, begonnen de tegenstanders zich die tegen de sigaret keerden om gezondheidsredenen.

Naast eerstehands roken (oftewel het zelf roken), bestaande tweedehands roken (oftewel meeroken) ook derdehands roken: alle dubbele stoffen als gevolg van roken komen tot nog lang daarna op veel oppervlakken terecht (zoals handen, kleding en vreemde voorwerpen) en worden door het lichaam opgenomen door inademing, aanraking of orale inname.  Met naam baby's en jonge kinderen blijkt hier nogal een probleem voor te zijn.

Tabaksrook bestaat uit zo'n 4000 aantoonbare giftige stoffen.  Het totaal aantal giftige stoffen wordt geschat op 100.000, waarvan de bewezen stoffen zo'n 95% van het volume zijn.  Tientallen stoffen zijn kankerverwekkend.  De belangrijkste giftige stoffen zijn:

• teren    - veroorzaker van de rokershoest,    is   kankerverwekkend
• nicotine  - een uiterst onzekere  psychoactieve stof  die onder andere  hoge bloeddruk  veroorzaakt, en schade en vernauwing van de bloedstroom (    aderverkalking    ) veroorzaakt
• koolmonoxide   (CO) - Verzekeringen voor een  lichamelijke conditie , de vaatwand en het zuurstoftransport in het bloed
• stikstofmonoxide    (NO) - beschadigt de vaatwand, en zet in de vaatwand een  fysiologisch    mechanisme in dat leidt tot atherosclerose.
• Cadmium    (Cd) - zorgt voor dikkere basaalmembranen bij kleine bloedingen, en veroorzaakt zo een lager geboortegewicht bij pasgeboren kinderen.  Cadmium kan niet door het lichaam worden uitgescheiden, het wordt door  etallothioneïne  complex gebonden en daarna opgeslagen in nier weefsel.  Na een tiental jaren roken gaan er niercellen langzaam aan dood door het teveel aan cadmium.

Tabaksrook bevat nog talloze andere giftige stoffen.  Sommige daarvan zijn een gevolg van de wijze waarop de tabak is veranderd (  bestrijdingsmiddelen   ), andere zitten 'van nature' in de tabaksplant of ontstaan door volledige verbranding.  Een aantal voorbeelden:   nitrosamine  ,   formaldehyde  ,   arsen  ,   cyanide  ,   PAK's  (waaronder   benzopyreen  ),   acroleïne  (inclusief jaarlijkse   afgeleide  ),   aceton  ,   ammoniak  ,   azijnzuur  ,   DDT  (een bestrijdingsmiddel) ,   polonium (een   radioactief  element) en   benzeenverbindingen  .

De belangrijkste ziekten die geheel of grotendeels door roken worden veroorzaakt door zijn longkanker, COPD en hart- en vaatziekten.  Statistische onderzoeken wijzen uit dat roken (direct en indirect) verantwoordelijk is voor een groot aantal sterfgevallen, en de kans op vele ziekten vergroot.  Ziekten sterven door roken zijn onder meer:

• ziekten van    hart en bloed   (onder andere    hartinfarct   ,    angina pectoris   ,    etalagebenen   ,    fenomeen van Raynaud   ,    cerebrovasculair ongeval   (beroerte),    TIA   (transient ischaemic attack),    trombose   ,    aneurysma   aortae abdominalis (verwijding van de aorta),    boezemfibrilleren   (een    hartritmestoornis   ),    impotentie   ,    ziekte van Buerger   en overige    aderverkalking
• aandoeningen van de    ademhaling   (   bronchitis   ,    COPD   ,    emfyseem   ), en een hogere gevoeligheid voor    longontsteking   en    tbc
• specifieke soorten    kanker   (met name    langkanker   ,    mondkanker   ,    kielkanker   ,    teelbalkanker   en    blaaskanker   ) 
• aandoeningen in de mondholte (   parodontitis   ), wat op zijn beurt weer kan leiden tot tandverlies 
• stoornisziekten   , onder andere de    ziekte van Graves
• kans op verhoging van het    cholesterolgehalte   in het bloed, met name het    LDL   (ook wel het 'slechte' cholesterol genoemd)
• verhoging van de hoeveelheid    fibrinogeen   in het bloed, dat kleiner wordt (met als gevolg een grotere kans op stolling)
• verhoogde kans op    griep   (influenza), met naam bij ouderen
• bot-   ,    spits-   en    gewrichtsziekten   , onder andere    osteoporose   (botontkalking) en een hogere kans op    botbreuken   en    rugklachten
• verhoogde kans op    leukemie   , een    kleincellig carcinoom   (SCLC)
• verhoging van    oxidatieve stress   in het lichaam, met verhoogde kans op een tekort aan    antioxidanten   (waaronder vitamine C)
• verhoogde kans op    suikerziekte   type 2
• vermindering van het denkvermogen   cq aantasting van de hersenen    , onder andere door cerebrale    atrofie   (krimp van de hersenen)
• Geleidelijke verslechtering van het gehoor
• verhoogde kans op visusverlies (verlies van gezichtsvermogen) door    maculadegeneratie   (beschadiging van de    gele vlek   ),    glaucoom   (groene staar  ,    staar   (grijze staar)    en    blindheid   door beschadiging van de verwondingen in het oog
• licht verhoogde kans op de    ziekte van Alzheimer 
• verhoogde kans op    erectiestoornissen
• verhoogde kans op tumoren op de    stembanden
• verhoogde kans op verschillende    huidaandoeningen   , zoals eczeem
• verhoogde kans op het niet werken van sommige geneesmiddelen, omdat het de aanmaak bevordert van    leverenzymen   die de medicatie afbreekt
• beïnvloeding van het proces van    celdeling   in de hartspier, en verandering van de vorm van het hart
• de    ziekte van Dupuytren   wordt onder andere geassocieerd met roken
• verhoogde kans op klachten bij de    ziekte van Crohn   (enteritis regionalis)
• verhoogde kans op    nierfalen   , omdat de bekken in en naar de nieren kan beschadigen
• bij rokende vrouwen in de overgang komen    vaker   voor, en de volgende klachten worden door roken ook verergerd

Kenmerken van een roker 

Een zware roker kan de volgende kenmerken hebben;  een tussentijdse gebitskleur (gele tanden),   onfrisse adem  ,   leukoplakie  (hardnekkige slijmvorming in de mond), kleurverandering van de handen (met name de wijs- en middelvinger), een verkleurde snor, voortijdige veroudering van de   huid  , met name in het   gelaat  ( rimpels) , verhoogde kans op   haaruitval  en een minder goede   lichamelijke conditie  .  Ook is roken medeverantwoordelijk voor het genezen van wonden en infecties door seropositieve   infecties  .

Zwangerschap 

Roken is bijzonder gevaarlijk voor het ongeboren kind en de kans op   zwangerschap  ,  ook  bij   IVF  .  Roken kan onder andere bijdragen aan schade van de   eicel  en   zaadcellen  ,  miskraam  (de kans is 1,4 à 3 keer zo groot),   vroeggeboorte  , SIDS (  wiegendood  bij baby's),   aangeboren afwijkingen  , een lager   geboortegewicht  van pasgeboren baby's en   allergische klachten  bij kinderen.  Ook veroorzaakt door roken tijdens de zwangerschap een verhoogde kans op latere gedragsproblemen bij kinderen. 

Zelfs de kleinkinderen van vrouwen sterven tijdens de zwangerschap roken, kunnen hier nog schade van oplopen, namelijk een hogere kans op astma en een overleden longfunctie.  Dit geldt zeker voor de kleinzoons, van wie de oma aan de kant van hun rookte moeder tijdens de zwangerschap.  De relatie van grootmoeder via de moeder hangt samen met het feit dat eicellen in een doorlopend embryo al tijdens de zwangerschap worden aangelegd.  Zaadcellen ontstaan pas in de   puberteit  .

Rokerslongen 

Een rokershoest verkrijgt als iemand langdurig rookt.  Als er een trekje aan een tabaksproduct wordt genomen ( bijvoorbeeld een    sigaret) zet het zich enorm op het    lange   weefsel  .  In de longen bevindt zich een enorm aantal   trilhaartjes  .  Deze trilhaartjes hebben als taak het uit de longen te drijven van met afvalvervuilende slijm.  De trilhaartjes worden beschadigd door het teer, zodat de longen niet langer goed kunnen worden gereinigd en het vuil zich ophoopt.  Dit vuil moet vervolgens worden uitgehoest - ziedaar de rokershoest.

Nicotine, teer en vele andere stoffen die vrijkomen bij het verbranden van tabak, komen de longen binnen.  De agressieve gassen uit de tabaksrook dringen door de natuurlijke slijmlaag van de lange tijd heen.  Deze stoffen tasten de cellen aan;  de sterven cellen af.  Gesteld is dat vele   witte oplossingen  komen helpen om de cellen weer op te bouwen.  Bij mensen die veel roken komen er geen normale cellen terug, maar nemen slijmproducerende cellen de lege plaatsen in.  De hoeveelheid slijm is echter te groot voor de trilharen;  deze kunnen het niet meer aan en raken verlamd.  Ook nicotine zorgt ervoor dat de trilharen verlamd raken.

De trilharen voeren het slijm met vuil niet meer af;  ze zijn ondergedompeld en doen bijna niets meer.  De hoeveelheid slijm kan nu alleen nog maar worden door het hoesten, de 'rokershoest'.  Vooral 's ochtends hebben rokers de laatste van: de trilhaartjes die hun werk nog niet kunnen doen slagen erin een deel van de slijm naar boven te brengen.  Dit slijm is klaar om uitgehoest te worden.  Veel rokers zullen daarom ook 's ochtends moeten hoesten, meer dan elke dag het geval is.  Elke keer dat er gehoest wordt, neemt de elasticiteit van het longweefsel af.  Op een gegeven moment is de rek bijna volledig uit het weefsel.  Deze ziekte heet   COPD en kan ernstig invaliderend zijn wanneer er niet gestopt wordt met roken.  De rokershoest kan ook als afweermechanisme werken.  Een deel van de giftige stoffen wordt uitgehoest in plaats van in het lichaam opgenomen.  Dit is niet tegen de schade die al is gericht en waarschijnlijk nog meer.