Ontstaan van tandarts angst
Er bestaan grofweg drie manieren, zogenaamde "pathways of fear", volgens welke angst voor tandheelkundige behandeling kan ontstaan. De eerste manier omvat eigen (negatieve) ervaringen, vaak in de jeugd. Dit zijn meestal tandheelkundige ervaringen, maar ook medische en andere soorten ervaringen kunnen hieraan bijdragen. De schooltandarts wordt vaak als oorzaak genoemd. Ook pijnlijke of negatieve ervaringen bij een tandarts in het (recente) verleden kunnen aanleiding zijn voor het ontstaan van angst, net als het gevoel hebben de controle te verliezen.
De tweede manier is het zogenaamde modelleren, waarbij een kind de signalen oppikt die een angstige ouder afgeeft. Als een kind ziet dat zijn moeder ineens angstig wordt in een bepaalde situatie, zal het kind dit soms overnemen.
De derde categorie bestaat uit negatieve informatie uit andere bronnen. Voorbeelden hiervan zijn angstaanjagende verhalen van familie, vrienden of in kranten/tijdschriften. Vaak vergeet men hierbij dat de bijzondere (en dus vaak bijzonder nare) ervaringen veel interessanter zijn om te vertellen en dus ook vaker verteld worden dan de "saaie", bijvoorbeeld een verhaal over een behandeling die vlotjes verliep. Ook onthouden mensen de bijzondere (nare) informatie veel beter dan de misschien wel honderd neutrale verhalen die ze horen.
Wanneer deze angst groot genoeg is, loopt de persoon het risico terecht te komen in een vicieuze cirkel, waarbij angst zorgt voor vermijding, vermijding zorgt voor achteruitgang van het gebit, vervolgens voor een negatieve gedachtegang ("nu is het écht mis met mijn gebit") en uiteindelijk weer voor meer angst. Psychosociale problemen (schaamte) als gevolg van achteruitgang van het gebit spelen ook vaak een rol
