Overgewicht en obesitas bij kinderen

Uit onderzoek (Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor CBS i.s.m RIVM) is gebleken dat in 2017, 13,5% van de kinderen tussen de
4 en 17 jaar overgewicht hadden. Van deze 13,7% hadden 2,8% obesitas.
Een schrikbarend percentage, wat ernstige lichamelijke gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling gevolgen kan hebben van het kind.

Wat zijn overgewicht en obesitas?

Jonge kinderen hebben de juiste voedingsstoffen nodig. Hiermee leggen ze onder andere de basis voor hun verdere groei. Deze voedingsstoffen zijn de fundamentele bouwstenen om in lengte en gewicht te kunnen groeien.

Maar op het moment dat ze meer aankomen dan het lichaam nodig heeft en er meer gewicht bijkomt dan nodig is, kan dit overgewicht en zelfs obesitas veroorzaken. Overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht) zijn zéér grote vet opeenhopingen die de gezondheid kunnen beïnvloeden

Er zijn verschillende methoden om te bepalen of iemand overgewicht heeft. Een check op de body mass index, ook wel genoemd BMI, kan worden afgenomen. Deze test meet de verhouding tussen gewicht en lengte. Ook kan de buikomtrek en de huidplooidikte een goede inschatting geven  van de hoeveelheid opgeslagen vet.

 

Wat zijn de oorzaken van overgewicht bij kinderen?

Het is ons allemaal bekend, de kinderen van nu hebben veel minder lichaamsbeweging dan kinderen van tien of twintig jaar geleden. Er wordt veel minder buiten gespeeld. Zelden zie je kinderen na schooltijd nog buiten op straat, voetballen, klimmen, tik spelletjes doen.

In plaats hiervan zitten ze steeds vaker uren achter de Playstation, laptop of televisie. Ook is er vaak geen sprake meer van met elkaar afspreken. Kinderen gaan na schooltijd naar huis en spreken elkaar online. Ze spelen gezamenlijk een spel maar zitten niet bij elkaar.

De uitdaging om samen buiten iets te gaan ondernemen en/of elkaar uit te dagen  is hierdoor ook vaak weg.



Ook de reclame wereld en de voedselproducenten valt veel te verwijten. De vele kindgerichte reclames met name op de commerciële zenders hebben bewust en onbewust veel invloed op de kinderen. Daarbij komt ook nog eens het feit dat gezonde voeding voor een aantal gezinnen erg duur is.

Let maar eens op, in de huis aan huis reclame folders van de supermarkten zijn ook vaak de slechte artikelen in de aanbieding. Wees hier ook bewust van wanneer je zwicht voor die enorme aanbieding. Op middelbare scholen worden kinderen ook vaak verleid door de automaten in kantines met frisdranken, koek, snoep en chips.

Er zijn zelfs kantines waar snacks worden geserveerd. Een walhalla voor menig kind. Gelukkig krijgt men hier steeds meer commentaar op en verdwijnen ze steeds vaker. Maar vaak dan is de dichtstbij gelegen supermarkt een goed alternatief en haalbaar in de pauze om even heen en weer te lopen.

Overgewicht door aanleg en emoties

Ook kunnen aanleg en genen een grote rol spelen. Hebben ouders, opa, oma obesitas dan hebben kinderen een groter risico om dit ook te krijgen. Komt er in de familie hoge bloeddruk, hartproblemen,  een hoog cholesterol, diabetes 2 of hartziekten voor, hou je kind nauwlettend in de gaten en reageer wanneer je maar even twijfelt. Je huisarts zal je zeker begrijpen.

Ook kunnen faalangst en zelfs depressies debet zijn zijn aan obesitas. Het eten om je weer goed te voelen kan zelfs al bij hele jonge kinderen opspelen. Kinderen met overgewicht worden vaak gepest door leeftijdgenootjes dit heeft een grote impact op hun zelfvertrouwen en gaan ze opzoek naar een manier om deze nare gevoelens te compenseren.

De verdere gevolgen van overgewicht en obesitas

Er zit een opmerkelijk verschil tussen jongens en meisjes. Het blijkt dat jongens van 4 t/m 11 jaar vaker te zwaar zijn en overgewicht hebben.  Maar tussen de 12 en 17 jaar komt bij meisjes overgewicht en obesitas weer meer voor. Uit onderzoek blijkt ook dat 80% van de kinderen die in hun jeugd te kampen hebben gehad met obesitas in hun verdere leven problemen houden met gewichtsproblemen.

Overgewicht en obesitas kunnen de oorzaak zijn van een groot aantal lichamelijke problemen. Voeten, knieën en rug zijn in ontwikkeling en worden al stevig belast (artrose). De aanleg tot een hoog cholesterolgehalte, diabetes en hart- en vaatziekte neemt toe, ook kan er sprake zijn van huidziektes en longproblemen (kortademigheid).

Door het plagen en pesten  van andere kinderen voelen deze kinderen zich vaak buitengesloten. Ze schamen zich voor hun lichaam, zeker bij gym en de zwemles. Ze krijgen een negatief zelfbeeld, waardoor sociale contacten afnemen. Kinderen kunnen heel hard onder elkaar zijn. De gepeste kinderen durven uit zich zelf vaak geen contacten meer te leggen en zonderen zich af waardoor ze somber worden of zelfs depressief.   Deze kinderen krijgen vaak ook gedragsproblemen en emotionele problemen.

Wat kun je er aan doen?

Bespreek het overwicht probleem en de eventuele gevolgen die je kind misschien al ondervind met de huisarts en laat je doorverwijzen. Een goed gesprek met kind en ouder moet worden gevoerd gevoerd om leefwijze,  eetpatroon en lichamelijke en eventuele emotionele klachten in kaart te brengen.  Er zal waarschijnlijk een medisch onderzoek bij een internist worden gedaan. Deze zal aan de hand van bloedonderzoek de oorzaak van het overgewicht vaststellen.

De hoogte van de bloedsuikerspiegel is hier belangrijk in, ook kan men uit het bloed opmaken hoe de vetstofwisseling is, hoe de nieren en schildklier werken. Allemaal gegevens die nodig zijn om tot een juist behandelingsplan te komen. Overgewicht en obesitas hebben de juiste aanpak en  consequente begeleiding nodig.

Een goed evenwichtig samengesteld dieet en meer lichaamsbeweging zijn de belangrijkste onderdelen van de behandeling bij overgewicht en obesitas. Je moet 100% achter de behandeling staan anders lukt het niet. Dus misschien moet ook wel jouw of het eetpatroon en de levenswijze van je gehele gezin drastisch veranderen. Spreek goed met je kind(eren) en wees open en duidelijk over de weg die gevolgd gaat worden.

Vaak voelt het voor het kind zelf als een opluchting, ze voelen zich gehoord en raken gemotiveerd. Jonge kinderen zijn zelf niet bij machten  om gewicht te verliezen. Zij zullen zich gesteund voelen, maak hier gebruik van. Maar hou vinger aan de pols dat het nieuwe, andere leef-, eetpatroon niet doorslaat naar de andere kant. Dit geldt zeker voor tieners.

Overgewicht voorkomen op school

Ook kan het geen kwaad om een afspraak te maken met de leerkracht en/of ib-kracht/zorgcoördinator op school. Wees duidelijk en open en sta open voor hulp van alle kanten, het gaat per slot van rekening om de gezondheid en het levensgeluk van jouw kind.

Gaat je kind na schooltijd naar een na-schoolse opvang, tracht er dan, indien dat mogelijk is, eentje uit te kiezen die het organiseren van sport- en spelactiviteiten hoog in het vaandel heeft staan. Oriënteer je vooraf goed voor je de keuze maakt. Helaas is de keuze in het land niet overal groot maar in en rondom de grote steden is vaak wel sprake van een groot aanbod, dus een grote keuze. Het is niet alleen de beweging die het kind lichamelijk goed doet maar ook lekker om (mentaal) het hoofd goed te kunnen luchten na een dag in de klas te hebben gezeten.



Wees bewust van wat je ‘s morgens in de broodtrommels stopt en wat je mee geeft voor een 10-uurtje. Wees alert op de verborgen vetten en suikers. Vaak zien leerkrachten tegen Sinterklaas, kerst, Pasen dat ouders wat extra snoepgoed in de trommel doet. Chocolade, pepernoten noem maar op. Goed bedoeld maar niet handig.

Het is niet verstandig deze extra suikers en daarbij geldt in een klas ook vaak de regel: Wanneer we snoepen, snoepen we met zijn allen. Een kind voelt zich bij de ontdekking van dit lekkers dan ook vaak niet fijn. Er wordt door de mede klasgenootjes stevig op elkaar gelet en gelijk geklikt bij het zien van dit lekkers. Zoek samen met de kinderen in de supermarkt naar goede, gezonde alternatieven en presenteer het zo dat het er ook lekker en uitnodigend uitziet.

Let op verborgen suikers

Wat betreft het drinken. Je kan de keuze maken voor pakjes (let op suiker/vetgehalte) maar ook om dit bijvoorbeeld op een dag te combineren met  water. Een leuke beker samen uit te zoeken en deze mee te geven. In elke klas staat wel een kraan. Met oudere kinderen valt goed te praten. Leg ze uit waarom het trekken uit de automaten op school niet bevorderlijk is voor hun gezondheid. Geef ze voldoende eten en drinken  mee voor een dag en koop dit ook samen in overleg.

Zo maak je ze ook bewust over wat er in voeding zit en wat het met je doet. Maak afspraken over het kopen op school. Geheel verbieden zal vaak een tegendraads effect hebben.

Ook is hypnose een goeie oplossing om overgewicht te verhelpen

Voor kinderen  Klik hier

Voor volwassenen klik hier